Της Μαρίας Κατσουνάκη
«Η πολιτική δεν μπορεί να επιτύχει πολλά χωρίς όλους εσάς. Ό,τι καταφέρνει ο καθένας μας σε μικρή κλίμακα επηρεάζει ευρέως τη χώρα μας». Είπε, μεταξύ άλλων, η Αγκελα Μέρκελ στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμά της, απευθυνόμενη στους Γερμανούς πολίτες. Αποσπασμένη η φράση από το υπόλοιπο κείμενο, είναι μια παρότρυνση και ταυτόχρονα μια ομολογία.
Η «πολιτική» που εφαρμόζει ο καθένας από εμάς στη μικροκλίμακα της καθημερινότητας, ο τρόπος που οργανώνει τη ζωή του, που αντιλαμβάνεται τις υποχρεώσεις του, που συνδιαλέγεται με το Δημόσιο και νοιάζεται για τον δημόσιο χώρο, που ακούει, αντιδρά, επιλέγει, σκέφτεται, συμβάλει στη σύνθεση της μεγα-κλίμακας, επηρεάζει τον κόσμο γύρω του, τη μικρή και εκείνη με τη σειρά της τη μεγάλη γειτονιά. Δεν είναι μετάθεση ούτε επιμερισμός της ευθύνης, που μετακυλά εντέχνως από την κορυφή προς τους πολίτες. Η εποχή των μεγάλων ηγετών και να μην έχει τελειώσει (οι αφορισμοί δεν βοηθούν πάντα), τουλάχιστον δεν ξημερώνει στο άμεσο μέλλον. Οι σύγχρονοι ηγεμόνες, είναι διαχειριστές -καλύτεροι ή χειρότεροι- μιας σύνθετης και αλληλοεξαρτώμενης οικονομικοπολιτικής συνθήκης και όχι οραματιστές ενός καλύτερου κόσμου. Και, πλέον, η πραγματικότητα των επιταχυνόμενων εξελίξεων, ερήμην όποιων προβλέψεων, υπερβαίνει και τους πιο προικισμένους «οραματιστές».
Η Γερμανίδα καγκελάριος εξέφρασε μιαν αλήθεια, όχι μόνο για τη χώρα της. Ακόμα και για την Ελλάδα με τα επείγοντα και θεμελιακά προβλήματα, η πρόταση μπορεί να έχει ισχύ. Κανείς μεσσίας δεν θα δώσει λύσεις, κανείς «πατερούλης» δεν θα αναλάβει ευθύνες και ανεξόφλητα χρέη. Το 2014 μπορεί να είναι πιο μοναχικό αλλά και πιο αλληλέγγυο. Ο παραλυτικός φόβος, η απελπισία, ο θυμός, η εκδίκηση, η δημαγωγία, ο λαϊκισμός, η παράνοια, δεν θα εξοριστούν ούτε θα σταματήσουν να αναστέλλουν ή να χλευάζουν τις μικρές προσπάθειες ανάκαμψης. Τις μικρές, όχι εκείνες που εκπορεύονται από τα μεγάλα κέντρα αποφάσεων. Αλλά όσες συγκροτούνται άτολμα και αμήχανα στα νοικοκυριά που μένουν όρθια, στους φίλους που συνεχίζουν να «βρίσκονται», στους εραστές που δεν εγκαταλείπουν, στις οικογένειες που προσπαθούν να εμπνεύσουν και να στηρίξουν ο ένας τον άλλον, στους μόνους ανθρώπους που δεν στρέφονται εκδικητικά απέναντι στην κοινωνία και στους άλλους, σε κάθε επιλογή που μπορεί να αποκλίνει από αδιέξοδους και παρηκμασμένους κανόνες και να δοκιμάζει τη δική της πτήση στον κόσμο με ειλικρίνεια και έγνοια για τον διπλανό.
Στη γοητευτική ταινία του Τζιμ Τζάρμους «Μόνο οι εραστές μένουν ζωντανοί», η Εύα, ένα εστέτ βαμπίρ, στρέφεται στον σύντροφό της Αδάμ, underground μουσικό και του λέει: «Όλους αυτούς τους αιώνες ακόμα να καταλάβεις ποιο είναι το ζητούμενο: η κάθε νύχτα, η φύση, η καλοσύνη, ο χορός!». Γιατί όχι; Η αγάπη, ο έρωτας, όποια ανθρώπινη συνθήκη προκαλεί την ανάγκη για μοίρασμα και στήριξη του Άλλου, γεννά τις νέες βεβαιότητες. Είναι ίσως το μόνο αντίδοτο στην (μανιο) κατάθλιψη που αποσύρεται αυτοκαταστροφικά ή επιτίθεται για να μακελέψει.
Θα συνεχίσουμε να πορευόμαστε σε παράλληλα σύμπαντα και αντιθετικά ζεύγη. Ελπίζοντας ότι τα πιο αδύναμα (δηλαδή τα πιο φωτεινά) θα εκπέμψουν τη δική τους ισχύ. Εν μέρει είναι και στο χέρι μας. Στις επιλογές του ενός, του καθενός.
«Η πολιτική δεν μπορεί να επιτύχει πολλά χωρίς όλους εσάς. Ό,τι καταφέρνει ο καθένας μας σε μικρή κλίμακα επηρεάζει ευρέως τη χώρα μας». Είπε, μεταξύ άλλων, η Αγκελα Μέρκελ στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμά της, απευθυνόμενη στους Γερμανούς πολίτες. Αποσπασμένη η φράση από το υπόλοιπο κείμενο, είναι μια παρότρυνση και ταυτόχρονα μια ομολογία.
Η «πολιτική» που εφαρμόζει ο καθένας από εμάς στη μικροκλίμακα της καθημερινότητας, ο τρόπος που οργανώνει τη ζωή του, που αντιλαμβάνεται τις υποχρεώσεις του, που συνδιαλέγεται με το Δημόσιο και νοιάζεται για τον δημόσιο χώρο, που ακούει, αντιδρά, επιλέγει, σκέφτεται, συμβάλει στη σύνθεση της μεγα-κλίμακας, επηρεάζει τον κόσμο γύρω του, τη μικρή και εκείνη με τη σειρά της τη μεγάλη γειτονιά. Δεν είναι μετάθεση ούτε επιμερισμός της ευθύνης, που μετακυλά εντέχνως από την κορυφή προς τους πολίτες. Η εποχή των μεγάλων ηγετών και να μην έχει τελειώσει (οι αφορισμοί δεν βοηθούν πάντα), τουλάχιστον δεν ξημερώνει στο άμεσο μέλλον. Οι σύγχρονοι ηγεμόνες, είναι διαχειριστές -καλύτεροι ή χειρότεροι- μιας σύνθετης και αλληλοεξαρτώμενης οικονομικοπολιτικής συνθήκης και όχι οραματιστές ενός καλύτερου κόσμου. Και, πλέον, η πραγματικότητα των επιταχυνόμενων εξελίξεων, ερήμην όποιων προβλέψεων, υπερβαίνει και τους πιο προικισμένους «οραματιστές».
Η Γερμανίδα καγκελάριος εξέφρασε μιαν αλήθεια, όχι μόνο για τη χώρα της. Ακόμα και για την Ελλάδα με τα επείγοντα και θεμελιακά προβλήματα, η πρόταση μπορεί να έχει ισχύ. Κανείς μεσσίας δεν θα δώσει λύσεις, κανείς «πατερούλης» δεν θα αναλάβει ευθύνες και ανεξόφλητα χρέη. Το 2014 μπορεί να είναι πιο μοναχικό αλλά και πιο αλληλέγγυο. Ο παραλυτικός φόβος, η απελπισία, ο θυμός, η εκδίκηση, η δημαγωγία, ο λαϊκισμός, η παράνοια, δεν θα εξοριστούν ούτε θα σταματήσουν να αναστέλλουν ή να χλευάζουν τις μικρές προσπάθειες ανάκαμψης. Τις μικρές, όχι εκείνες που εκπορεύονται από τα μεγάλα κέντρα αποφάσεων. Αλλά όσες συγκροτούνται άτολμα και αμήχανα στα νοικοκυριά που μένουν όρθια, στους φίλους που συνεχίζουν να «βρίσκονται», στους εραστές που δεν εγκαταλείπουν, στις οικογένειες που προσπαθούν να εμπνεύσουν και να στηρίξουν ο ένας τον άλλον, στους μόνους ανθρώπους που δεν στρέφονται εκδικητικά απέναντι στην κοινωνία και στους άλλους, σε κάθε επιλογή που μπορεί να αποκλίνει από αδιέξοδους και παρηκμασμένους κανόνες και να δοκιμάζει τη δική της πτήση στον κόσμο με ειλικρίνεια και έγνοια για τον διπλανό.
Στη γοητευτική ταινία του Τζιμ Τζάρμους «Μόνο οι εραστές μένουν ζωντανοί», η Εύα, ένα εστέτ βαμπίρ, στρέφεται στον σύντροφό της Αδάμ, underground μουσικό και του λέει: «Όλους αυτούς τους αιώνες ακόμα να καταλάβεις ποιο είναι το ζητούμενο: η κάθε νύχτα, η φύση, η καλοσύνη, ο χορός!». Γιατί όχι; Η αγάπη, ο έρωτας, όποια ανθρώπινη συνθήκη προκαλεί την ανάγκη για μοίρασμα και στήριξη του Άλλου, γεννά τις νέες βεβαιότητες. Είναι ίσως το μόνο αντίδοτο στην (μανιο) κατάθλιψη που αποσύρεται αυτοκαταστροφικά ή επιτίθεται για να μακελέψει.
Θα συνεχίσουμε να πορευόμαστε σε παράλληλα σύμπαντα και αντιθετικά ζεύγη. Ελπίζοντας ότι τα πιο αδύναμα (δηλαδή τα πιο φωτεινά) θα εκπέμψουν τη δική τους ισχύ. Εν μέρει είναι και στο χέρι μας. Στις επιλογές του ενός, του καθενός.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου